10 rechten van de lezer

Kinderen haken meteen af als een boek hen niet boeit. Investeren in leesplezier is daarom veel belangrijker dan verplicht lezen. In de bestseller In een adem uit (over het geheim van het lezen) noemt Pennac (Franse schrijver en docent) tien rechten van de lezer.

Daniel Pennac heeft een duidelijke visie als het om lezen gaat: “Kinderen haken meteen af als een boek hen niet boeit.”  Volgens Pennac kun je bij kinderen leesplezier en interesse in literatuur het beste aanwakkeren door het ‘voor jezelf lezen’ te combineren met het hardop voorlezen in de klas. Pennac vindt bovendien dat je van lezen een feest moet maken. Je moet volgens hem vooral investeren in leesplezier in plaats van ‘verplicht laten lezen’.

  1. Het recht om niet te lezen.
  2. Het recht om bladzijdes over te slaan.
  3. Het recht om een boek niet uit te lezen.
  4. Het recht om een boek meer dan één keer te lezen.
  5. Het recht om zelf te kiezen wat je leest.
  6. Het recht om te ontsnappen aan de werkelijkheid.
  7. Het recht om waar-dan-ook te lezen.
  8. Het recht om lukraak door een boek te bladeren.
  9. Het recht om hardop te lezen.
  10. Het recht om te zwijgen.

Als schrijvers het recht hebben om te schrijven wat ze willen, horen lezers hetzelfde recht te hebben. Als ze niet willen lezen, is dat hun goed recht. Als lezers iets niet leuk vinden, als ze het niet begrijpen, als iets ze niet aanstaat: lezers hebben het recht om bladzijdes over te slaan. Die vrijheid is zó belangrijk voor leesplezier!

Er zijn tig redenen waarom iemand een boek op zeker moment laat liggen. Misschien is hij er nog niet rijp voor. Mensen rijpen, boeken niet. Het boek kan wachten tot zijn lezer eraan toe is. En als hij er niet aan toekomt? Of een boek gewoon niet leuk vindt? Dan leest hij het niet! Dat mag.

Kortom: leesplezier is belangrijk en met deze rechten kom je een heel eind!